Trang nhã váy áo phụ nữ Sán Dìu (Đàm Kim Phượng)

Nhìn tổng thể, bộ áo váy phụ nữ Sán Dìu được làm với gam màu chàm chủ đạo gồm khăn đội đầu, áo yếm, áo dài xẻ tà hai bên, váy dài qua đầu gối, thắt lưng và bắp chân cuốn xà cạp trắng. Đơn giản và không thêu thùa sặc sỡ nhưng trang phục của phụ nữ Sán Dìu trông khá bắt mắt.

Áo yếm của người phụ nữ Sán Dìu là một mảnh vải hình thoi, gồm có bốn cạnh, trên đầu mỗi cạnh là một dây dài dùng để buộc lên cổ khi mặc, hai dây ngang eo buộc sau lưng. Áo yếm tạo cho người mặc gọn gàng hơn. Cổ áo được trang trí bằng việc đính hai chiếc khuy áo bằng bạc, với tua rua xanh đỏ ở đuôi khuy đẹp mắt. Hai bên mép áo và ống tay được tinh tế bằng nẹp màu trắng, trông khá đơn giản nhưng trang nhã, tạo điểm nhấn ở tay áo cho người mặc bộ trang phục.

Những chiếc khăn đội đầu được người phụ nữ Sán Dìu dùng để làm đẹp nhưng cũng để mái tóc của mình gọn gàng hơn trong lúc lao động.

Vòng trang sức là đồ vật không thể thiếu trong trang phục truyền thống của phụ nữ Sán Dìu.

Người phụ nữ Sán Dìu hay mặc áo yếm bên trong và áo dài được xẻ tà hai bên ở ngoài áo yếm. Cổ áo được trang trí bằng việc đính hai chiếc khuy áo bằng bạc, với tua rua xanh đỏ ở đuôi khuy đẹp mắt.

Việc may những nẹp trắng ở ống tay áo và mép áo tạo sự nổi bật cho gam màu chàm chủ đạo trong trang phục của phụ nữ Sán Dìu.

Phụ nữ Sán Dìu dùng những dây vải màu sắc xanh, đỏ, tím để làm thắt lưng.

Người phụ nữ Sán Dìu thường cuốn xà cạp màu trắng để bảo vệ đôi chân như tránh bị gai cào vào chân hay tránh bị côn trùng đốt trong lúc lao động. 

Vào những dịp lễ hội, những cô gái dân tộc Sán Dìu vẫn thường mặc trang phục truyền thống để cùng những chàng trai thể hiện những làn điệu hát truyền thống của dân tộc mình.

Không sặc sỡ và lấy màu gam màu chàm là gam màu chủ đạo, trang phục truyền thống của phụ nữ Sán Dìu vẫn thể hiện sự độc đáo mang nét bản sắc riêng.

Đặc biệt, để làm nổi bật bộ trang phục, phụ nữ Sán Dìu dùng những dây vải màu sắc xanh, đỏ, tím để làm thắt lưng buộc ngang lưng và tạo độ xòe cho áo, váy.

Vào dịp lễ hội truyền thống của dân tộc, phụ nữ Sán Dìu vẫn thường mặc những bộ trang phục truyền thống để làm những nghi lễ về tâm linh.

Váy được người phụ nữ Sán Dìu may 2 miếng vải phía trước và phía sau lồng vào nhau ở 2 bên, rồi dùng dây vải có màu xanh đỏ có độ dài khoảng 1m để thắt ngang lưng, tạo độ xòe cho váy ở bên dưới, đồng thời cũng để người mặc cảm thấy thoải mái khi lao động hoặc đi chơi. Phụ nữ Sán Dìu thường mang thêm xà cạp màu trắng để bảo vệ đôi chân như tránh bị gai cào vào chân hay tránh bị côn trùng đốt trong lúc lao động.

Đặc biệt, khi mặc trang phục truyền thống, người phụ nữ Sán Dìu thường đeo thêm vòng cổ được làm bằng bạc được uốn cong thành hình tròn, vòng luôn có chu vi rộng hơn vòng cổ bình thường.

Có thể nói, trang phục ngày thường của người phụ nữ Sán Dìu là bộ trang phục khá đơn giản nhưng vẫn thể hiện sự độc đáo mang nét bản sắc riêng về lối sống và văn hóa của dân tộc người.

Đàm Kim Phượng (sưu tầm)