Khắp vùng Jrai đều ca ngợi sắc đẹp kiều diễm
của tiểu thư Ih-Om-Lom-Tơi con gái ông chủ làng trong vùng. Tiếng đồn đến tai
Tơgrăn, ông voi có bảy chiếc ngà và năm
đuôi. Tơgrăn
quyết tâm bắt cô gái ông chủ làng về làm vợ mình. Hay hung tin con gái sắp bị
Tơgrăn đến bắt ông chủ làng vội đánh trống gọi dân làng đến để bàn thảo kế hoạch
đối phó :
- Bà
con dân làng ơi, tất cả hãy chuẩn bị cung nỏ và vót tên cho
thật nhiều. Ai
cũng phải làm
không kể già trẻ lớn bé để bảo vệ con gái ta sắp bị ông voi bảy ngà năm đuôi đến
bắt đi.
Nghe theo lời ông chủ làng, mọi người vội
vã vót cung tên để chiến đấu. Một vài ngày sau khi mọi việc chuẩn bị đã xong,
người ta bỗng nghe
tiếng ì ầm từ xa vọng lại, ai cũng biết ông Tơgrăn đang đến. Vừa thấy bóng ông
ta vào làng, mọi người đều nhắm bắn nhưng không mũi tên nào làm hại được ông voi.
Như đi vào
chỗ không người, ông Tơgrăn tìm đến nhà ông chủ làng để bắt
cô tiểu thư xinh
đẹp. Khi bắt được cô gái ông ôm hôn cô từ đầu xuống chân rồi từ chân lên đầu một
cách thích thú say
mê, sau
đó ôngbế cô
bay về hướng đại dương.
Trong khi ấy ông
chủ làng và các chàng trai chỉ biết đứng nhìn không ai dám làm gì cả. Tảng sáng
ngày hôm sau ông chủ làng đánh trống Tùng…tùng…tùng… gọi dân làng. Nghe tiếng
trống các chàng trai nhanh nhẹn chạy đến, khi thấy đã đủ phú ông nói với họ:
- Mọi
người đã tới đủ chưa?
- Tất cả
đã có
mặt chỉ thiếu mỗi thằng Hrit thôi.
- Mau
đi gọi nó tới đây mau lên.
Đám thanh niên chạy đền nhà Hrit nói to:
- Hrit
ơi, ông chủ làng tập họp truyền lệnh mọi người đi tìm cô tiểu thư con gái ông
ta bị ông Tơgrăn bắt đem về biển.
- Tôi
không đi đâu. Tôi nghèo khổ cơm không đủ ăn, áo không có mặc, thân
hình xấu xí đi theo chỉ làm phiền người khác thôi.
Đám trai làng quay về kể lại mọi sự cho
ông chủ làng nghe :
- Nó
không chịu đi ông chủ làng ơi.
Phú Ông nói :
- Các
anh đến nói với nó là nếu nó không đi ta sẽ cho đánh đòn cho đến
chết sau đó xẻo da, phân thây nó ra đó.
Lũ thanh niên quay lại nhà Hrit nói :
- Hrit
ơi, ông chủ làng quyết không chịu bỏ qua, nếu mày không đi ông ta sẽ cho mày nhừ
đòn, sẽ lột da và xẻ thịt mày ra.
Bà Pôm nghe thế sợ
hãi nói
với thằng cháu mồ côi:
- Ði theo bọn họ đi
cháu. Nhớ cầm theo vài củ khoai ăn cho đỡ đói.
Hrit vào bếp lục lấy vài củ khoai đem
theo, chàng không quên cầm theo con dao nhọn sắc bén của mình và theo đám thanh
niên đến
gặp ông chủ làng. Thấy Hrit đã đến phú ông nói với mọi người :
- Lần
này nếu ai cứu được con gái ta đem về, ta sẽ gả nó làm vợ người đó.
Đám trai làng hăng hái lên đường, ai ai
cũng ao ước được lấy cô tiểu thư xinh đẹp làm vợ. Chẳng bao lâu họ đến bên bờ
biển, có người nói:
- Chúng
ta hãy tạm nghỉ nơi đây đã.
Tất cả lăn ra nằm ngổn ngang trên bãi cát nghỉ
mệt, sau
đó người
lo nấu cơm, người xào nấu
thức ăn. Khi bữa ăn đã sẵn sàng mọi người nhào vào ăn ngon lành. Riêng chàng
Hrit nghèo
khổ tội
nghiệp ngồi riêng ăn mấy củ khoai đem theo lúc sáng. Khi đã ăn xong có người đề
nghị:
- Nào,
chúng ta cùng nhảy xuống
nước bơi qua bờ bên
kia đi.
Pung…pung…pung…tất cả tranh nhau nhảy ùm
xuống nước và bơi. Khi họ bơi đến giữa dòng. Chợt gió
thổi rất mạnh,
sóng biển càng
lúc càng lớn, đám thanh niên đành bơi trở lại. Khi lên bờ nhìn thấy Hrit không
chịu xuống nước bơi cùng mọi người đám thanh niên la to:
- Ái
chà, tụi tao lạnh cóng tay chân còn mày ngồi chơi sướng quá há. Mau đi
kiếm củi cho các anh mày sưởi ấm mau lên.
Hrit lặng im đi kiếm củi về nhóm lên cho
các chàng trai sưởi ấm. Khi đã khô người và hết lạnh họ tiếp tục nhào xuống nước
bơi sang bờ bên kia nhưng khi ra đến giữa dòng gió
thổi mạnh, sóng to trồi lên hụp xuống làm các chàng trai không bơi nổi phải quay
lại. Khi lên bờ họ nói với Hrit:
- Mày
ngồi chơi không sướng quá há, mau đi kiếm củi về cho các ông anh của mày sưởi ấm
mau lên.
Đám trai làng bu quanh hơ người bên bếp lửa
do Hrit nhóm. Khi đã bớt lạnh
nữa cả
bọn hè
nhau túm Hrit ném xuống nước. Hrit vội sải tay bơi thật nhanh sang bờ bên kia để
trốn đám thanh niên. Nhìn thấy gió to sóng lớn đám thanh niên nói với nhau:
- Đáng
đời thằng Hrit, cho mày chết.
Cả bọn tưởng rằng Hrit đã bị chết
đuối trong
dòng nước, chúng không ngờ rằng Hrit đã bơi một mạchsang bên bờ
bên kia. Thấy thấp thoáng bóng chàng từ xa lũ thanh niên nói với nhau:
- Úi,
nhìn kìa, thằng Hrit bơi được qua bên kia rồi. Mau chúng ta mau bắn cho nó chết
mau lên.
Phăng…Ch…éo..phăng...Ch…éo.. đám thanh niên thi nhau bắn Hrit nhưng
không mũi tên nào trúng chàng cả. Hrit chạy đến nhà ông Tơgrăn, vừa thấy chàng
cô tiểu thư gọi to:
- Ối, anh Hrit đến đó phải không ?
Hrit nói với cô
gái :
- Tôi
đây cô nương. Ông
Tơgrăn có
ở nhà không?
- Hắn
ta đi sang Lào rồi.
- Khi
nào ông ta quay về?
- Hắn sắp
về rồi nhưng làm sao ta có thể giết chết hắn được?
- Nghe
đây tiểu thư, cô lấy củ rừng độc, lá rừng độc nấu thành cháo cho nó ăn ắt nó sẽ chết thôi.Cô giấu tôi vào chỗ nào đây?
- Anh
trốn vào trong chiếc ghè này vậy.
Cô gái vội tìm bẻ lá rừng củ rừng độc nấu một nồi cháo thật to. Trong khi ấy Hrit trốn trong ghè,
thình lình chàng nghe tiếng ì ầm, ì ầm vọng đến do ông
Tơgrăn bay về. Vừa
lên nhà ông ta hỏi cô gái con Ông chủ làng:
- Nàng
nấu món gì đó tiểu thư?
Cô gái trả lời:
- Mở ra
xem thử coi, tôi nấu một vài loại lá thôi.
- Úi
chà, mùi thơm quá, ngon quá.
Ông Tơgrăn ăn một mạch hết sạch cả nồi
rau, sau đó ông ta bị say và ngã lăn ra ngủ. Cô gái vội kêu Hrit :
- Anh
Hrit ơi, nó say rồi anh mau ra đánh thử vào đầu nó và thử đốt lửa
ở lòng bàn chân xem nó có thức dậy không.
- Tôi
ra ngay đây.
Hrit đánh vào đỉnh đầu ông Tơgrăn nhưng
ông ta vẫn ngủ, chàng đốt lửa dí vào lòng bàn chân hắn cũng không cục cựa. Ngay
tức khắc Hrit dùng con dao của mình cắt ngang cổ ông Tơgrăn kết liễu đời ông
ta. Chàng nói với cô gái :
- Chúng
ta quay về làng
mình thôi.
Hrit cõng cô tiểu thư con gái Ông chủ làng
đến bên bờ nước. Cô nói với chàng :
- Anh
Hrit ơi, làm sao ta có thể bơi qua được biển nước mênh mông đầy sóng to gió lớn
này.
- Đừng
lo, cô xem đây.
Hrit khấn với thần linh :
-“Miệng tôi linh thiêng,
cằm tôi như sắt, thân thể tôi như của thần linh, khi tôi gõ vào dòng
nước này nửa bên Đông đổ dồn về phía Ðông, nước bên Tây đổ dồn về phía Tây”
Khấn xong Hrit gõ cây gậy
mình đang cầm xuống nước
tức thì dòng nước đổ dồn về hai bên chừa một đường đi phủ toàn cát trắng
mịn. Hrit nắm tay cô gái đi qua bờ bên kia, khi hai người qua tới nơi thình
lình dòng nước đổ xuống trở lại như trước. Hai người đi về phía đám trai làng
đang ngồi, khi gần tới nơi Hrit lén bỏ đi sang lối khác về nhà mình. Vừa thấy
bóng cô gái từ xa đám thanh niên chen nhau đến bên cô, người nào cũng la to “của
tôi, của tôi” inh ỏi vang một góc trời. Sau đấy đám trai làng đưa cô gái về cho
ông chủ làng. Thấy con gái được cứu về ông la to :
- Ối chà,
các anh đã cứu được con
gái ta về rồi. Tội
nghiệp con gái cưng của ta.
Mọi người bất ngờ ngạc
nhiên vì
cô tiểu thư không trả lời, không hề nói một câu từ lúc về đến nhà.
Những ngày kế tiếp cô
không màng đến cơm nước suốt ngày cứ ở lỳ trong nhà buồn
rầu khóc lóc. Thấy con gái như thế ông chủ làng lo lắng hỏi cô:
- Con
ơi, dậy ăn cơm đi con.
Không một tiếng trả lời.
- Con bị
lạnh hả?
Im lặng.
- Con
đau bụng hả?
Im lặng.
- Hay
là do cha chưa chia bò trâu cho con?
Im lặng.
- Thế
thì là cái gì? Con muốn lấy chồng hả?
Ngay sau câu hỏi bất ngờ ông
chủ làng thấy con gái mình gật đầu. Ngay sáng ngày hôm sau ông đánh trống gọi
dân làng đến, mọi người phân vân lo lắng không biết có việc gì nghiêm trọng nữa đây.
Phú Ông nói to:
- Này các chàng trai, các anh hãy mau mau
về nấu cơm đem đến cho con gái ta ăn, nếu con ta chọn ăn cơm của ai người đó sẽ
là chồng của nó.
Thanh niên trong làng vội vã quay
về nhà mình, ai cũng trổ hết tài nấu cơm với các món ăn thật ngon đem đến cho cô tiểu
thư con gái ông chủ làng. Người đem cơm nếp, cơm dẻo thơm đặt trong nia nhỏ đan
hoa văn rất khéo, người khác đem thịt gà, cá ngon, thịt heo, ai cũng mong cô chọn
trúng phần của mình. Khi đến nhà nàng mọi người tranh nhau mời :
-“ Tiểu thư ơi, ăn cơm của tôi đây nè”.
Mặt cho mấy chàng trai mời mọc nài nỉ, cô
gái cúi đầu im lặng không chọn cơm của ai trong bọn họ cả. Ông chủ làng thấy thế
bối rối lo lắng vô cùng, ông hỏi đám trai làng :
- Các
chàng trai trong làng đã đem cơm tới đủ chưa?
- Ông
chủ làng ôi, còn thằng Hrit chưa đem cơm của nó đến .
- Mau
đi gọi nó đem đến mau lên.
Đám trai làng đến nhà Hrit nói với chàng :
- Ê Hrit, Ông chủ làng nói mày mau đem
cơm đến cho cô tiểu thư ăn. Mau lên.
- Thôi,
các anh đem cơm của mình cho cô ta đi. Người xấu xí nghèo khổ như tôi đây nào
dám mơ tưởng cô tiểu thư đẹp đẽ giàu sang ăn cơm của mình.
Đám thanh niên quay về nhà ông chủ làng kể
lại sự việc :
- Nó
không chịu đem cơm đến phú ông ơi.
- Đi đến
nói với nó lần nữa, nếu nó không đem cơm đến ta sẽ cho đánh nhừ đòn, lột da xẻ
thịt cho mọi người thấy.
Lũ thanh niên quay lại nhà Hrit nói :
- Thằng
Hrit kia, ông chủ làng nói nếu mày không đem cơm đến ông ta sẽ cho mày nhừ đòn
và lột da xẻ thịt mày ra đó.
Bà Pôm nghe thế vội nói với cháu :
- Cháu
ơi, mau đem cơm đi cháu nếu không thì chết với ông ta.
Hrit nghe lời bà, chàng bới toàn cơm cháy
đựng trong
cái nia rách tả tơi đem đến cho con gái ông chủ làng. Chàng nói với cô:
- Cô tiểu
thư ơi, dậy ăn cơm đi.
Thấy Hrit đem cơm đến cô gái không
chần chừ ngồi dậy ăn hết chỗ cơm của chàng. Thấy con ăn cơm của Hrit ông chủ
làng kinh hoảng la to:
- A cái
con hư đốn này, tưởng mày thương yêu ai hoá ra say mê thằng Hrit nghèo mạt rệp
cháu bà Pôm.
Nói xong ông chủ làng đuổi Hrit và con gái
mình ra khỏi nhà. Hrit xấu hổ cắm đầu bỏ đi, cô gái chạy theo sau chàng không rời
nửa bước. Hrit quay lại nói với nàng:
- Cô tiểu
thư ơi, theo tôi làm gì. Cô không nghe cha cô chê tôi nghèo khổ đó sao.
Cô gái vờ như không nghe chàng nói tiếp tục
đi theo. Ông chủ làng nói với nàng :
- Mày
có theo nó thì tháo mọi thứ bỏ lại rồi đi.
Cô gái không ngần ngại cởi bỏ áo váy, kiềng
đeo cổ còng
đeo tay và
mọi thứ để lại rồi chạy theo Hrit. Hai người bỏ đi thật xa thật sâu trong rừng
già hoang vắng, chợt Hrit thấy có cái chòi bỏ hoang chàng cùng cô gái vào nghỉ
mệt. Hrit thấy trên nóc có treo chiếc áo bằng vỏ cây chàng lấy đưa cho cô gái:
- Tiểu
thư ơi, có chiếc áo vỏ cây đây nè, cô mặc đỡ kẻo gặp người khác bất tiện lắm.
Cô gái nhận chiếc áo và mặc vào bất ngờ
chiếc áo vỏ cây nay đã biến thành áo vải óng ánh rất đẹp. Khi ấy Hrit thấy mấy
dây lạt tre hư bỏ, chàng cầm cột vào tay cô gái và lạ thay chúng biến thành
còng vàng còng bạc sáng chói đẹp vô cùng.
Sau một lúc nghỉ
mệt Hrit cùng cô gái tiếp tục lên đường. Họ đi sâu thật
sâu vào giữa rừng
già hoang vắng. Khi đến nơi có suối nước chảy róc rách và một chòi tranh hư nát
Hrit nói với cô gái:
- Tiểu
thư ơi, ta dừng lại ở đây thôi.
Cô gái vì quá mệt nên thiếp ngủ ngay. Chờ
cô gái ngủ thật say Hrit khấn :
- “Miệng
tôi linh thiêng,
cằm tôi như sắt, thân xác tôi thuộc về thần linh. Khi tôi
đánh vào ụ mối, ụ mối biến ngay thành voi. Tôi đánh
trên đường đi, nô lệ xuất hiện chật đường. Tôi truyền
lệnh tất cả các loài cua dưới nuớc, tất cả khỉ trên cây mau
phát rẫy to tỉa
lúa, trồng cà, trồng ớt
cho tôi.
Tôikhấn rằng tôi tớ nô lệ hãy làm nhà cho tôi thật
đẹp”
Kinh ngạc thay sau lời khấn tức
thì mọi sự
đều có như Hrit đã nói. Hrit đánh thức cô gái con ông chủ làng dậy:
- Tiểu
thư ơi, mau dậy đi.
Vừa mở mắt ra cô gái kinh ngạc khi thấy đồng
lúa bao la bát ngát, xung quanh nàng có rất nhiều nhà to
cao đẹp đẽ. Cô hỏi Hrit:
- Nhà
và rẫy lúa này của ai vậy Hrit?
- Tất cả
đều là của chúng ta.
Nhà của hai người lóng lánh sáng ngời.
Từ đấy hai vợ chồng Hrit sống với nhau rất hạnh
phúc.
Ngày tháng
trôi qua nhanh nay con của Hrit đã lớn, một hôm Hrit nói với
vợ :
- Nàng
ơi, nay con ta đã lớn và ta có nhiều rẫy lúa nhà cửa cùng đầy tớ, ta hãy giết
con trâu đầu để cảm ơn các thần linh nhé.
Hai người ra lệnh cho làm cột nêu ăn trâu cúng
thần. Khi mọi việc chuẩn
bị đã xong Hrit sai con trai mình đi mời ông
bà ngoại đến uống
rượu. Vâng lời cha, con trai Hrit đi
đến nhà ông bà phú hộ thưa:
- Ông
Bà ơi, cha mẹ con sai con đến mời ông bà sang chơi uống
rượu nhân
dịp gia
đình con giết trâu đầu cúng thần linh.
Ông chủ làng hỏi lại:
- Cháu
con cái nhà ai? ở đâu?
- Cháu
là con của Hrit và Ih-Om-Lom-Tôi.
Nghe cậu con trai nói thế ông chủ làng lạnh
lùng nói :
- Tao
không thèm đi đâu. Làm gì cha mẹ mày có trâu để giết thịt? Ta chỉ đi khi nào
cha mẹ mày có đủ nồi đồng lớn nhỏ sắp từ nhà mày tới đây.
Con trai Hrit quay về kể lại cho cha mẹ
nghe mọi chuyện. Nghe xong Hrit nói:
- Ối,
chuyện đó dễ ợt thôi con
trai ạ.
Ngay sau đó Hrit ra lệnh cho dân làng
chàng sắp nồi đồng đủ cỡ từ nhà chàng đến nhà ông chủ làng. Sáng sớm ngày
hôm sau bà vợ ông chủ làng thức dậy sớm chuẩn bị giã lúa, chợt bà kinh ngạc la
to gọi chồng khi thấy trước nhà một hàng nồi đồng sắp ngay ngắn kéo dài vào rừng:
- Ông ơi, ra xem nồi đồng của ai sắp đầy
trước nhà chúng ta đây nè.
Ông chủ làng bật dậy và kinh ngạc khi nhìn
thấy một hàng nồi đồng trước nhà. Ngay khi ấy con trai Hrit đến nơi và nói với
họ:
- Ông
Bà ơi, chúng cháu đã xếp đủ nồi đồng theo ý ông bà rồi, mời ông bà sang nhà
cháu chơi ăn
thịt trâu uống
rượu.
Hai vợ chồng ông chủ làng vội chuẩn bị mọi
thứ cần thiết và
cùng đi với con trai Hrit. Khi đến nhà Hrit họ ngạc nhiên trầm trồ luôn miệng,
hai người lên nhà săm soi từ đầu này sang đầu kia một cách thích thú vì nhà của
vợ chồng Hrit đẹp vô cùng. Cậu con trai Hrit đem ghế nhỏ đến cho hai ông bà ngồi
nhưng họ đều từ chối thích ngồi trên sàn hơn vì sàn nhà quá đẹp. Con trai Hrit
nói với cha mẹ:
- Cha mẹ
ơi, ta dọn cơm cho ông bà ăn nhé.
Vợ Hrit đem đến cho mỗi người một nắm cơm
cùng một miếng thịt heo nhỏ.
Thấy bữa ăn chỉ
có thế ông chủ làng nói:
- Cơm
thịt chỉ có như thế này làm sao no được.
- Ông
bà cứ ăn đi, nếu hết cháu lại bới thêm.
Hai ông bà bốc
cơm ăn nhưng lạ thay nắm cơm tí tẹo và miếng
thịt nhỏ vậy mà họ ăn hoài không hết. Ăn cơm xong ông chủ làng nhìn xuống cột
cây nêu thấy có con trâu con bé tý cột nơi đó, ông ta nói
cùng cháu mình:
- Cháu
ơi, ta tưởng cha mẹ cháu mời chúng ta sang ăn trâu to không ngờ chỉ có con trâu
mới đẻnày. Nói thật ta chỉ cần gõ ống vố của ta nó cũng ngã lăn ra chết rồi.
- Ông
nói thiệt không? Ông xuống đánh nó bằng ống vố của ông thử xem.
Ông chủ làng không ngần ngại xuống nhà đến
bên con trâu nhỏ lấy ống vố đồng đánh vào đầu nó. Lạ
thay sau
mỗi cú đánh con trâu trở
nên to lớn
hơn trước,
cuối cùng đã thành con trâu rất to. Ông chủ làng kinh ngạc không dám đánh nữa
và nói chữa thẹn:
- A,
con trâu này kỳ lạ thật, lúc nãy nhỏ tý bây giờ lại to lớn như vầy.
Hrit sai dân làng đâm trâu. Họ xẻ thịt nấu
nuớng và ăn uống thật vui nhộn. Riêng ông chủ làng vì uống
quá nhiều rượu nên say
bí tỉ nằm ngủ li bì ba ngày ba đêm không dậy nổi. Từ ngày ấy ông ta không dám
khinh chê Hrit như trước nữa. Về phần Hrit, chàng cùng vợ đến mời bà Pôm về ở
chung với gia đình họ. Cuộc sống của họ rất hạnh phúc và đầy đủ mọi thứ.
Người kể : Ông Khen
Làng Dung De, 1996.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét