Dân tộc Xa Phó( Còn gọi là Phù Lá) sinh sống
nhiều ở tỉnh Lào Cai, trong đó có xã Hợp Thành – Thành phố Lào Cai. Trên địa
bàn xã dân tộc này chủ yếu sinh sống ở hai thôn Nậm Rịa 1 và Nậm Rịa 2. Nơi ở của
người Xa phó nằm giữa lưng chừng núi cao,đường đi lại vô cùng khó khăn.
Cuộc sống
của họ dựa vào nương rẫy là chủ yếu. Vì vậy đời sống của nhân dân nơi đây còn gặp
nhiều khó khăn.
Cũng như các dân tộc khác trên địa bản tỉnh,người
Xa phó có trang phục riêng cho dân tộc mình. Toàn bộ các trang phục đều được
làm thủ công,không qua máy móc. Vì vậy phần nào nói lên sự khéo léo của những
người phụ nữ này. Họ tự thiết kế trang phục cho mình từ hoa văn, trang trí hạt
cườm hay khâu áo …Theo chúng tôi tìm hiểu và được biết để làm ra 1 bộ trang phục
đẹp phải mất nửa năm mới hoàn thành, ngoài ra họ phải mua khá nhiều những phụ
kiện cho công việc may vá như các loại chỉ màu, hạt cườm ….Nhìn bộ trang phục
được khâu công phu với đường kim mũi chỉ thẳng đều tăm tắp cho thấy sự khéo léo
thực sự của người phụ nữ.Đây quả là một công trình nghệ thuật đặc sắc với hoa
văn tinh sảo,đường nét hài hòa,màu sắc pha trộn phong phú nổi bật.
Trang phục của dân tộc Xa Phó được chia
làm hai loại dành cho nữ giới và nam giới.
Trang phục của nữ giới bao giờ cũng được
trang trí cầu kì bao gồm một bộ váy,áo.
Chất liệu chính là vải thô màu chàm hoặc
đen, các bà các chị sau khi mua vải ở chợ
về giặt sạch phơi khô cho vải mềm. Công
đoạn trang trí phối màu ,hoa văn là quan
trọng nhất. Sau khi cắt vải và khâu thành
hình cái áo,các chị bắt đầu khâu .Nổi bật nhất trên trang phục phụ nữ Xá Phó là chiếc áo ngắn được trang trí hoa văn rất bắt mắt. Các hoa
văn được trang trí tùy theo sự sáng tạo
của từng người. Hoa văn trang trí trên
trang phục của phụ nữ Xá Phó rất cầu kỳ
với những màu sắc sặc sỡ và được thêu
hoàn toàn bằng tay (trung bình phải mất
1 năm mới hoàn thành được 1 bộ). Vào lúc
rảnh rỗi, phụ nữ Xá Phó đều tranh thủ tự thêu váy, áo cho riêng mình, nếu là thiếu nữ thì phải
thêu nhiều hơn để mang về nhà chồng.
Ngoài hoa văn, phía trước áo còn được
đính các hạt cườm xen kẽ với cách bố trí
thành từng đường thẳng, hình vuông hoặc hình các bông hoa. Cổ tay áo được thêu
cầu kỳ với những hình nhấp nhô mô tả các dãy núi, hình sóng nước mang đến cảm
giác mềm mại đã tạo cho chiếc áo của phụ nữ Xá Phó nét đẹp độc đáo.
Váy
của phụ nữ Xá Phó được may với cạp chiết nhỏ, thân váy chắp lại từ hai mảnh vải
chàm và được trang trí hoa văn cầu kỳ dọc theo chiều dài của váy. Mảng hoa văn
gần cạp váy được thêu bằng các hình thoi nối dài nhau xen kẽ nhau bằng các màu
thêu rực rỡ. Chân váy được thêu bằng những hình cây thông nối tiếp nhau, bên dưới là hình sóng nước hoặc hình răng cưa, quả trám và các
hình tam giác xếp chéo nhau.
Giữa
váy và áo của người Xá Phó được ngăn
cách bởi chiếc thắt lưng làm bằng vải trắng có tua nhiều màu ở cuối. Chiếc khăn
trở thành điểm nhấn và tạo cảm giác làm hài hòa những sắc màu sặc sỡ càng làm
cho trang phục của phụ nữ Xá Phó thêm hấp dẫn.
Trang
phục của nam giới thì đơn giản hơn của nữ. Trang phục nam của nhóm dân tộc Xa
phó với chiếc áo rất độc đáo, sau lưng đính nhiều hạt cườm. Thường nhật, nam giới
mặc loại áo loại xẻ ngực như ở Nậm Rịa,
Lào Cai. Áo được may từ 6 miếng vải, cổ thấp, không cài cúc nẹp ngực, viền
vải đỏ, ống tay hẹp, cổ tay thêu hoa văn như áo phụ nữ.
Giờ đây, do ảnh hưởng của nhiều phong cách
thời trang nên trang phục truyền thống của đồng bào Xá Phó có nhiều thay đổi,
nhưng nhiều phụ nữ Xá Phó vẫn cố gắng giữ nét đẹp trang phục của dân tộc.
Trương Hằng Nga (sưu tầm)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét