Mùa cưới
Mùa cưới của dân tộc Kháng thường diễn ra
từ tháng 10 năm trước đến tháng 2 âm lịch năm sau. Theo quan niệm của đồng bào
thì đây là thời gian thuận lợi: thu hoạch mùa xong xuôi, no đủ, công việc nông
nhàn.
Dân tộc Kháng có phong tục tìm người mai mối
cho đôi trẻ. Người được chọn làm mối có thể là nam hoặc nữ, phải là người có
gia đình hòa thuận, hạnh phúc, đông con, vợ chồng biết làm ăn vì theo quan niệm
của họ người làm mối sẽ mang lại may mắn, cuộc sống đầy đủ, đông con nhiều cháu
cho cặp vợ chồng tương lai
2 - Dạm ngõ
Khi đôi trai gái đã ưng ý nhau thì bố mẹ
bên nhà trai sẽ tìm một người mối, đại diện cho nhà trai mang lễ vật sang nhà
gái dạm ngõ. Lễ vật dạm ngõ thường rất đơn giản chỉ cần một con gà và một chai
rượu. Sau buổi gặp mặt đầu tiên nếu nhà gái nhận lễ và mời nhà trai ở lại ăn
cơm hoặc nhà gái nhận lời thì tức là việc hôn nhân của đôi trai gái sẽ được tiến
hành.
3 - Lễ hỏi
nhà trai chọn ngày lành tháng tốt mang một
ít lễ vật gồm: lợn, gà, rượu, gạo đến nhà gái để đặt vấn đề chính thức về cuộc
hôn nhân cho đôi trẻ. Trong lễ này, nhà gái mời họ hàng thân thích đến dự để
bàn bạc thống nhất với đại diện nhà trai về lễ vật thách cưới mà nhà trai phải
nộp cho nhà gái theo phong tục dân tộc Kháng. Đặc biệt, trong ngày lễ ăn hỏi
nhà trai phải chuẩn đồ sính lễ cho cô dâu - tuỳ theo kinh tế của từng gia đình
nhưng thông thường gồm 1bộ váy áo, 1 đôi tóc giả, 1đôi hoa tai, 1 trâm cài tóc
và nếu giàu có thêm 1 đôi vòng tay bạc. Các thứ này là của lấy lòng tin con
dâu. Nếu sau này 2 vợ chồng cãi nhau muốn bỏ nhau cô dâu phải trả lại những vật
này cho bố mẹ chồng.
4 - Lễ cưới
(đây là lễ cưới ban đầu hay còn gọi là lễ
búi tóc cho cô dâu - tẳng soi đe quân măn): Từ lễ ăn hỏi đến lễ cưới thời gian
thường từ vài ba tháng, hoặc một năm, tuỳ thuộc vào sự bàn bạc thống nhất giữa
nhà trai với nhà gái hoặc tuỳ hoàn cảnh mỗi gia đình. Sau khi chọn được thời
gian thích hợp, nhà trai chủ động bàn bạc với nhà gái để chuẩn bị cho lễ cưới.
Tại lễ cưới này cô dâu sẽ làm luôn lễ búi
tóc ngược. Chọn được ngày lành, tháng tốt nhà trai mang đủ lễ vật như đã thoả
thuận với nhà gái để làm lễ cưới. Trong lễ cưới, người đại diện cho nhà trai
nói lời cảm ơn nhà gái đã có công sinh thành, nuôi dưỡng cô dâu. Khi đến nhà
gái, chú rể phải có lễ trình tổ tiên, cũng như cô dâu phải lạy trước bàn thờ ma
của gia đình và quỳ xuống để bà mối hoặc một người phụ nữ lớn tuổi có uy tín
làm lễ búi tóc cho cô dâu. Sau đó cô dâu được đưa về nhà trai để ra mắt bố mẹ
và họ hàng nhà chồng rồi mới quay về nhà mẹ đẻ để chú rể ở rể.
5 - Lễ về nhà chồng
Hay còn được coi như lễ cưới lần 2 của đôi
vợ chồng sau thời gian ở rể một vài năm. Đây là một nghi lễ đánh dấu mốc cô dâu
chính thức về cư trú bên nhà chồng và chú rể kết thúc hạn ở rể. Nghi lễ này diễn
ra gọn nhẹ hơn lễ cưới, lễ vật gồm có thịt, rượu, gạo nếp. Cô dâu mang đồ đạc
cá nhân, quần áo, quà gia đình mình tặng (chia cho) cùng quà mang về tặng bố mẹ
chồng và họ hàng bên chồng.
Nông Văn Săn (sưu tầm)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét