Bánh gừng - món ngon dân tộc Chăm (Thi Phương)

Bánh gừng là loại bánh truyền thống độc đáo được dùng trong những ngày lễ hội, tết cổ truyền dân tộc Chăm.

Trong cộng đồng người Chăm cũng như người dân tộc Khmer ở đồng bằng Sông Cửu Long, bánh gừng là loại bánh truyền thống độc đáo được dùng trong những ngày lễ hội, tết cổ truyền.

Để có những chiếc bánh thơm ngon, béo giòn và tan dần trên mặt lưỡi, bà con thường chọn loại nếp lớn, trắng đục, đem vo thật sạch, để ráo nước xay hoặc quyết nhuyễn.

Cứ một ký bột nếp người ta cho khoảng 25 - 30 quả trứng gà và một muỗng canh bột nang mực. Trong thố sẵn có bột nang mực, cho nước chanh tươi, đập trứng gà vào, đánh đều tay đến khi trứng dậy lên (nổi rễ tre) thì cho bột nếp vào. Trộn hỗn hợp này thật nhuyễn và nắn bột thành những chiếc bánh có hình thù giống củ gừng.

Sau đó, thả bánh vào chảo mỡ sôi để chiên. Đồng thời thắng đường cát cho vào vịm; bánh chiên chín vàng nhúng vào vịm đường cát đã thắng, tạo một lớp áo mỏng bên ngoài rồi đem phơi nắng. Tạo chiếc bánh trơn, láng bóng không bị cong, vênh, bà con thường chiên bằng nồi chứ không chiên bằng chảo. Bánh gừng dù mộc mạc nhưng hấp dẫn bởi hương vị: thơm tho, ngọt ngào, giòn tan pha lẫn cay cay, béo bùi.

Trong phong tục Chăm, bánh gừng có mặt trong các lễ hội quan trọng. Đặc biệt nhất là Tết Ka tê, lễ cưới. Bánh gừng lúc nào cũng được đặt lên trên hết cùng với bánh tét (paynung) và bánh gang tay (gakiya). Bánh tét (dương) tượng trưng cho người chồng. Bánh gang tay (âm) tượng trưng cho người vợ. Bánh gừng (âm dương) hòa hợp, tượng trưng cho sự thủy chung của vợ chồng. Khi thưởng thức bánh gừng, người Chăm cho rằng đã nhớ đến hình ảnh thủy chung của nàng Nai Chrao Cho Phò (truyền thuyết của người Chăm giống như chuyện Hòn vọng phu của người Kinh). Chuyện kể rằng: Người chồng lên thuyền đi chinh chiến xa mãi không trở về; người vợ ở nhà mòn mỏi chờ đợi. Mỗi chiều, người chinh phụ làm bánh Ginrong laya đi xuống bãi biển ném xuống nhờ loài cá gửi đi cho chồng với lời nhắn nhủ mong chóng trở về sum họp. Lâu ngày chày tháng, bánh Ginrong laya hóa thành san hô trùng trùng dưới đáy biển Cà Ná với nhiều hình thù đẹp, lạ và bắt mắt.

Ngoài việc để đãi khách, bánh gừng còn là một thứ trang trí góp phần làm tăng thêm vẻ đẹp, kể cả sự long trọng trong những ngày lễ, tết của người Chăm.