Người Chăm (Ninh Thuận) hiện còn lưu giữ nhiều tập tục đặc
sắc trong đám cưới. Trong số đó phải kể đến tục “trả áo” cho cha mẹ…
Người Chăm ở Ninh Thuận sống theo chế độ mẫu hệ, ở đó con
gái chịu tất cả những chi phí cho việc cưới hỏi người chồng để về làm rể. Người
chồng được cưới về có trách nhiệm tạo dựng một gia đình hạnh phúc, chăm lo việc
đồng áng, dạy dỗ con cái và thực hiện những nghi lễ theo tín ngưỡng tôn giáo.
Để tiến đến một lễ cưới, những chàng trai và cô gái Chăm
phải tìm hiểu nhau trước, ngoài việc hợp nhau về tính cách, yêu thương nhau, yếu
tố quan hệ cộng đồng và muôn đăng hộ đối trong gia tộc, dòng họ vẫn mang tính
quyết định. Chàng trai Chăm luôn chủ động trong việc tìm người bạn tình. Khi biết
và có tình ý với cô gái, chàng trai sẽ đến nhà cô gái chào hỏi, trò chuyện và
tán tỉnh cho đến khi nào cô gái hiểu được tâm ý, chấp nhận tình yêu của chàng
trai đó. Lúc này gia đình nhà gái sẽ nhờ người mai mối đến xin phép và chào hỏi
gia đình chàng trai, để cho hai gia đình cũng như hai bạn tình được qua lại tìm
hiểu thêm về nhau.
Khi đã chính thức quyết định lấy nhau, gia đình nhà cô
gái sẽ chuẩn bị lễ vật như bánh ít lá chuối, bánh bông lan truyền thống, nải
chuối chín, rượu và thịt hay khô cá đuối để mời họ hàng hai bên cùng thưởng thức.
Trưởng tộc họ nhà cô gái sẽ đại diện để xin gia đình và dòng họ nhà chàng trai
định ngày cưới chính thức cho đôi bạn tình...
Trong hai ngày ba đêm đầu sau lễ cưới chàng trai tuyệt đối
không được bước chân vào nhà cha mẹ của mình, cho đến ngày thứ ba (nhằm ngày thứ
7 trong tuần) đôi vợ chồng trẻ sẽ đem bánh trái theo tục lệ gồm bánh ít, bánh
sakaya, bánh bông lan, bánh tét, chuối, rượu đến nhà chàng trai để thực hiện
nghi lễ “trả áo”.
Chàng trai sẽ mặc trên mình bộ áo quần mà cha mẹ đã sắm sửa
chăm lo, nuôi nấng từ lúc lọt lòng đến khi lấy vợ để quay lại làm lễ tục “trả
áo”. Theo quan niệm của người Chăm, người con trai khi lấy vợ sẽ không được
mang bất cứ thứ gì của gia đình đi dù là một bộ áo quần vì công lao dưỡng dục,
nuôi nấng của cha mẹ từ lúc sinh ra đến khi trưởng thành đã trọn vẹn và đầy đủ.
Khi lấy vợ chàng trai sẽ phải tự sắm sửa cho mình, đã thực sự trưởng thành và tự
chăm lo cho gia đình mới.
Lễ vật mà hai vợ chồng trẻ đem đến sẽ được bày ra để dâng
cúng và thỉnh mời linh hồn tổ tiên về chứng giám và cầu xin cho đôi vợ chồng trẻ
làm ăn phát đạt, con đàn cháu đống và mãi mãi hạnh phúc bên nhau. Cha mẹ chàng trai cũng sắm sửa một bộ
lễ vật để cầu chúc cho đôi vợ chồng gồm: một bộ nồi, niêu, chén, bát, đũa với ý
nghĩa từ nay hai vợ chồng sẽ tự túc cơm nước, ăn riêng, ở riêng; một miếng vải
với ý nghĩa hai vợ chồng tự may vá cho mình cái áo để sưởi ấm cho nhau; một túi
đậu phộng với ý nghĩa hai vợ chồng sẽ vượt qua mọi khó khăn lo lắng và một trái
dừa với ý nghĩa hai vợ chồng sẽ làm ăn phát đạt, sung túc. Kết thúc lễ "trả
áo" mọi người trong gia đình sẽ làm một bữa tiệc cùng nhau ăn uống, chuyện
trò vui vẻ...
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét