Bà con quan niệm Ướt
nhiều may mắn sẽ đến nhiều
Dân tộc Lào (Lai Châu) lấy cây lúa nước
làm cây trồng chủ đạo. Từ ngàn đời xưa, người Lào đã coi trọng nước, nước là
nhu cầu sống của vạn vật. Lễ hội Bun Vốc Nậm - Lễ hội té nước cũng vì thế mà chứa
đựng nhiều nét sinh hoạt văn hoá, văn nghệ, trò chơi dân gian lành mạnh.
Ngày nay nhiều công trình thủy lợi đã góp phần khắc phục
những khó khăn về nước, nhưng tiêu chí nước vẫn là một mối quan tâm của đồng
bào các dân tộc nói chung và của bà con dân tộc Lào nói riêng. Ý nguyện ấy xưa
nay đã trở thành một đòi hỏi chính đáng, và bà con dân tộc Lào đã nương tựa vào
“phạ”, “then” để giải tỏa nỗi niền lo lắng. Đó là nguồn gốc hình thành và lưu
truyền tục cầu mưa của dân tộc Lào, theo thời gian phát triển thành Lễ hội cộng
đồng.
Trong lễ hội, tất cả cộng đồng các dân tộc đều được tham
gia, và chủ lễ không phải là các “mo bản”, “then bản” hay già làng mà là các
nam nữ thanh niên trong bản. Các cô gái Lào xúng xính nổi bật trong trang
phục truyền thống với những hoa văn tinh xảo, miệng cười tươi. Họ cùng
nhau đập mẹt, gõ trống, tuốt lá cọ, tuốt lạt... bắt trước tiếng sấm, tiếng mưa
rơi. Họ đội nón, khoác áo tơi đến các nhà xin nước, xin lộc trời; ra sông té nước
vào nhau với những hành động mang tính phồn thực, nhằm gợi ý cho trời đất để
mưa xuống cho vụ mùa tốt tươi, bội thu...
Phần lễ cúng cầu các thần linh phù hộ cho mưa thuận gió
hòa, cây cối sinh sôi nảy nở không bị sâu bệnh phá hoại, người người mạnh khoẻ,
nhà nhà hạnh phúc. Các già làng, trưởng bản và nam nữ thanh niên trong xã đập mẹt,
gõ trống, tuốt lá cọ, tuốt lạt… giả làm tiếng sấm, tiếng mưa rơi. Họ đội nón,
khoác áo tơi đến từng nhà xin nước, xin lộc trời… Đó là những hành động mang ý
nghĩa phồn thực, cầu mưa xuống cho vụ mùa tốt tươi, bội thu…
Phần hội được bắt đầu khi trai bản trên, gái bản dưới,
không phân biệt người già, trẻ nhỏ kéo nhau ra suối té nước. Với quan niệm ướt
nhiều, may mắn sẽ đến nhiều nên ai cũng mong mình được té càng ướt càng tốt.
Không chỉ người dân bản địa tham gia trong cuộc, ngay cả khách xem bên bờ suối
cũng được đắm mình trong dòng nước mát. Tất cả đều vui vẻ, thoải mái, rộn vang
tiếng cười.
Mang trên mình bộ quần áo ướt sũng, mọi người cùng lên bờ
thưởng thức các món ăn làm từ sản phẩm nông nghiệp, do chính bà con dân tộc Lào
làm như: cơm lam, bánh trưng, xôi ngũ sắc. Lễ hội kết thúc bằng các trò chơi
dân gian truyền thống như: đẩy gậy, ném còn, kéo co…
Lễ hội được tổ chức trước mỗi mùa vụ./.
Đàm Minh Phiếu (sưu tầm)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét