Lá mì – nguyên liệu độc đáo của người Brâu, Kon Tum

Nét độc đáo trong ẩm thực của người Brâu (Kon Tum) chính là việc họ sử dụng lá mì vào những món ăn thường ngày cho đến những món ăn dịp lễ Tết...

Có thể nhận thấy, nét hài hòa trong ẩm thực của người Brâu chính là sự chế biến khéo léo sản vật thông thường như rau rừng, lá mì (lá sắn) tươi, lá mì muối chua, lá lốt, bột bắp,…trở thành món ăn ngon lành. Điển hình, từ lá mì chua người Brâu chế biến ra nhiều món như: Gà rừng trộn lá mì chua, lá mì nấu cá khô, canh chua lá mì,…Cách chế biến đơn giản nhất và ít tốn kém nhất chính là lá mì muối chua. Khi chọn phải chọn lá mì ta, chứ không phải loại mì lai, mì nhật lá to nhưng ăn độc và không có vị ngon. Khi mì vừa đủ độ lớn, lá mỡ màng, màu xanh non là lúc có thể hái về chế biến món ăn. Chọn hái những lá non gần ngọn, bỏ cuống dài, mang về rửa sạch cho vào cối đá giã hơi nát hoặc dùng tay vò thật kỹ. Đem ra rửa nhiều lần nước để lá mì hết nhựa, rồi cho vào một cái hũ sành, mỗi lượt lá cho một lượt muối vừa phải, điểm thêm vài miếng ớt hiểm cay xé lưỡi. Đổ một chút nước vào hũ mì, đậy kín nắp lại, độ vài hôm là có thể đem ra dùng như người Kinh ăn dưa muối, cà muối vậy.

Món ngon nhất phải kể đến là gà rừng trộn mì chua. Bản thân gà rừng đã là một loại thực phẩm quý, bởi con gà rừng tuy nhỏ, trọng lượng thấp nhưng thịt dai, mà mềm, lại ngọt tự nhiên. Gà luộc tới vừa chín, chọn lấy miếng thịt nạc, xé từng miếng tơi bông. Vớt nắm lá mì ra khỏi hũ sành, vắt nhẹ cho đỡ nước chua rồi xắt nhỏ độ 1 ngón tay, đem trộn với gà đã xé, thêm chút muối, tiêu rừng, ớt hiểm, bột ngọt,...Tất cả trộn đều, để một lúc cho thấm gia vị là có thể đem ra dùng.

Lá mì chua nấu cá khô. Ảnh: Internet	Gà rừng nấu lá mì chua. Ảnh: Internet

Món gà rừng trộn lá mì hiện diện trong mâm cơm thật dễ khiến người ta xuýt xoa không cưỡng lại được: màu xanh nâu của lá mì muối chua, thấp thoáng những miếng thịt gà rừng trắng, điểm thêm màu đỏ ớt hiểm. Vị chua gắt của lá mì muối, quyện với vị ngọt tự nhiên của thịt gà rừng tạo thành một hương vị đậm đà một cách hòa hợp và ngon miệng, ăn một miếng lại muốn nếm thêm miếng nữa, miếng nữa.

Những khi mùa mưa đến, không có thịt tươi, người Brâu lại chế biến lá mì với thịt khô (khô nai, khô cheo, khô bò…), giản dị nhất là lá mì nấu cá khô. Cá khô đem ngâm nước nóng một lúc cho mềm và đỡ mặn, rồi xé thành miếng nhỏ, hơi vụn để riêng cho ráo nước. Lấy mì muối chua ra, trộn với cá khô, chế thêm nước chua. Bắc nồi lên bếp củi đun cho cá mềm và thấm gia vị, một lúc sau mùi khói bếp, vị chua, mùi thơm cá khô,… quyện lại với nhau thành món ngon tuyệt, nhai chầm chậm để cảm nhận cá khô dai dai, lá mì chua chua, món này bà con Brâu nhận xét ăn vào những ngày trời mưa là hợp nhất.