vanhoavietnam: Đặc sắc lễ cầu an của người Thái tỉnh Sơn La

Chuẩn bị mâm lễ

(LVH)- Sáng 15/2/2016 (mùng 8 Tết), đồng bào dân tộc Thái đến từ tỉnh Sơn La đã tổ chức lễ cầu an (xên bản, xên mường) tại không gian nhà dân tộc Thái, Khu các làng dân tộc I, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội). Đây là nghi lễ mùa màng mang đậm bản sắc của cư dân nông nghiệp được chính chủ thể văn hóa thiệu với du khách Hà Nội trong dịp đầu năm mới.

Lễ cầu an của đồng bào thường được tổ chức vào cuối tháng giêng, đầu tháng 2 âm lịch hàng năm. Theo quan niệm của đồng bào, lễ hội này có ý nghĩa và vai trò quan trọng đối với đời sống vật chất và tinh thần của bà cả bản mường, đến mùa màng, sức khỏe và sự làm ăn của cộng đồng mỗi năm. Vì vậy, đồng bào luôn tổ chức rất trọng thể. Dân chúng trong mường, ngoài bản, từ già trẻ gái trai đều có nghĩa vụ và quyền được tham gia, đóng góp tùy sức mình.

Ông mo rót rượu chuẩn bị cho nghi thức cúng chính

Người chịu trách nhiệm chính trong tổ chức lễ hội cầu an bản mường là a nha, nhưng người trực tiếp điều hành buổi lễ lại chính là ông thầy cúng (mo mường). Từ sáng sớm, ngay tại không gian làng dân tộc Thái, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, bà con đã chuẩn bị làm lợn, gà, vịt, cá… cho nghi lễ quan trọng này. Những món ăn truyền thống đặc trưng của ẩm thực người Thái đã sẵn sàng cho lễ cầu an.

Ông mo tiến hành làm lễ

Bắt đầu buổi lễ, ông mo thắp một nén nhang lên bàn thờ khu nhà Thái sau đó dẫn đầu đoàn người ra phía gốc cây to ngoài sân để làm lễ. Trước các mâm cúng, mỗi mâm tượng trưng cho 1 mường, ông mo đeo thanh kiếm và túi đựng sách chữ Thái cổ, đọc bài cúng tổ tiên, thần đất, chủ nguồn nước, thổ công thổ địa... về nhận lễ vật, dùng cỗ, vui vẻ với cộng đồng dân cư bản mường, đồng thời cầu mong tổ tiên thần linh ban phúc, phù trợ cho bản mường bình yên, làm ăn suôn sẻ, con người khỏe mạnh, ngô lúa sinh sôi, gia súc gia cầm đàn đàn, lớp lớp. Khấn xong, mo mường và dân bản mường vái lạy tổ tiên và các vị thần. Mo mường ném hai quả trứng (một đỏ, một trắng) và một nắm cơm, ít thức ăn và 1 ít rượu vẩy ra xung quanh. Đây là những nghi thức cúng chính được chủ thể tiến hành giới thiệu cho du khách đến tham quan “Ngôi nhà chung”. Trong thực tế, lễ này được tiến hành trong 3 ngày.

Sau nghi thức cúng của ông mo, mọi người bắt đầu vào phần hội với ăn uống, vui chơi thể thao, văn nghệ... Những trò chơi truyền thống như ném còn, tó mắ lẹ… hay nhảy sạp đã lôi cuốn đông đảo các cộng đồng khác đang hoạt động tại "Ngôi nhà chung" và du khách tham dự.

Nhảy sạp

Với lễ cầu an, du khách được khám phá nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người Thái tỉnh Sơn La với các nghi thức cúng trang nghiêm cũng như nghệ thuật ẩm thực, nghệ thuật diễn xướng dân gian và những trò chơi truyền thống được đồng bào gìn giữ từ bao đời nay. Đây cũng là cơ hội để các cộng đồng dân tộc thấu hiểu và gần gũi với nhau hơn tại “Ngôi nhà chung”.

Một số hình ảnh khác: