Vấn vương hương vị pa pỉnh tộp Tây Bắc (Huyền Vũ)

Món

Người Thái vùng Tây Bắc có câu: “Gà tơ tần đem đến. Không bằng pa pỉnh tộp đem cho” nói lên sự trân quý của đồng bào với giá trị của món ẩm thực này không chỉ bởi hương vị mà còn ở sự khéo léo của đôi tay người nấu.

Từ ý nghĩa tên gọi của món ăn là cá suối nướng lật úp, cá sau khi bắt về sẽ được sơ chế sạch theo cách riêng và ướp gia vị trực tiếp vào bên trong mình cá.

Bằng cách này, các loại gia vị như gừng, sả, rau thơm, nhất là mắc khén và mầm măng của cây sa nhân có thể thấm sâu vào từng thớ thịt và tỏa hương thơm dưới sức nóng của than hoa. Đặc biệt hơn, món này phải dùng thanh tre kẹp lại thì vị cá mới càng thêm đậm đà. Thế nên, chẳng lạ khi ngay cả đầu bếp nổi tiếng người Mỹ Robert Danhi trong chương trình Khám phá Việt Nam cũng phải trầm trồ khen ngợi “pa pỉnh tộp” bình dị nhưng độc đáo này.

Pa pỉnh tộp, món cá nướng đặc biệt của người Thái

Lên vùng Tây Bắc, nếu được ghé thăm nhà của người dân tộc Thái và thưởng thức món cá nướng, du khách sẽ khó lòng quên hương vị độc đáo này.

Món cá nướng (pa pỉnh tộp, nghĩa là cá gập nướng) thường có cách làm cầu kỳ ngay từ khâu chọn nguyên liệu. Trong đó, người dân tộc Thái thường sử dụng cá chép tươi, còn nguyên con để nướng. 

Cá được tẩm ướp các loại gia vị và rau thơm.

Tiếp theo, cá được sát qua chút muối cùng ớt bột khô để khử bớt mùi tanh và chắc thịt. Những gia vị là các loại rau thơm như quả mắc khén (một loại hạt tiêu rừng), gừng, tỏi, sả, hành, rau thơm rừng, ớt bột... băm nhỏ, trộn lẫn với nhau và sát đều lên mình, đồng thời nhồi vào trong bụng cá.

Bạn có thể dùng kẹp hoặc vỉ gấp đôi theo chiều ngang mình con cá trước khi nướng.

Người Thái sẽ gấp đôi mình con cá theo chiều ngang, kẹp vỉ hoặc que nướng bằng tre tươi để giữ và nướng đều trên than hoa đã quạt hồng.

Cá nướng đều trên than hoa đã quạt hồng cho đến khi chín, tỏa mùi thơm hấp dẫn.

Suốt quá trình nướng, những gia vị được tẩm ướp và kẹp trong bụng cá sẽ thấm dần, giúp món ăn vừa nhanh chín, lại có hương vị thơm ngon đậm đà hơn.

Thưởng thức món cá nướng của người Thái cùng chén rượu ngô cay cay, thực khách dù khó tính nhất cũng cảm thấy dễ chịu.

Cá vừa chín tới, người làm gỡ khỏi vỉ và bày lên đĩa. Mùi thơm ngọt của cá chín quyện hương nồng từ các gia vị tỏa ra đầy mời gọi. Nhiều thực khách miền xuôi khi nếm thử cũng phải cất lời khen hương vị độc đáo không lẫn với bất cứ món cá nào từng thưởng thức trước đó.

Huyền Vũ