Du xuân ở Phìn Hồ (Văn Hóa Việt)

Người H'Mông du xuân tại Phìn Hồ.

Xuân đến, tiết trời ấm áp báo hiệu một mùa lễ hội của đồng bào vùng Tây Bắc đã đến. Và dưới ánh nắng ban mai, người Xạ Phang, người H’Mông ở Phìn Hồ (huyện Nậm Pồ, Điện Biên) cũng đã tươm tất, khăn gói, mang theo các trò chơi dân gian tìm về phiên hội xuân.

Những nam thanh, nữ tú trong trang phục truyền thống sặc sỡ sắc màu với quả pao, chiếc khèn cùng tham gia thi tài, tạo nên không khí tưng bừng, náo nhiệt của ngày hội. Năm nay nắng ấm lại tạnh ráo nên các trò chơi trong phiên hội xuân diễn ra khá suôn sẻ, đem đến nhiều cảm xúc cho mọi người. Với các trò chơi dân gian, ngoài việc thể hiện những nét đặc trưng trong văn hóa, tín ngưỡng, tâm linh của người bản xứ, nó còn giúp bà con rèn luyện sức khỏe, ý chí, tạo sự dẻo dai, lành mạnh, văn minh trong đời sống sinh hoạt, sản xuất hàng ngày của bà con.

Với ý nghĩa đó, điểm hội năm nay diễn ra tại khu đất trống có sức chứa hàng nghìn người gần trung tâm xã. Nơi đây còn được chính quyền xã trang bị các thiết bị âm thanh, tổ trọng tài và các dụng cụ chơi dân gian, chiêm ngưỡng những bộ trang phục dân tộc đặc sắc và hiểu thêm về những nét văn hóa dân tộc H'Mông, Xạ Phang. Thực sự rất ấn tượng.

Đặc sắc nhất và cũng là nơi để các chàng trai, cô gái trổ tài trong mùa lễ hội là trò vừa bập bênh vừa đu quay của người Xạ Phang. Trong phần thi này, người tham gia dự thi phải thực sự khéo léo và can đảm, vì vừa phải giữ thăng bằng trên cột và làm các động tác tăng tốc độ vòng quay, khi lên khi xuống phải thực sự khéo léo. Đây là trò chơi tạo cho người xem có cảm giác thích thú lẫn hồi hộp. Ngoài ra còn có các trò chơi truyền thống như thi kéo co, đẩy gậy, tù lu, bắn nỏ, ném còn... Trò "đẩy gậy" là khi chơi, hai người bước vào sân, mỗi người giữ một đầu gậy, tỳ tay vào đùi hoặc bụng, hai chân choãi ra, lưng khom xuống, hai chân nhích lên để dồn ép đối thủ ra khỏi sân. Đây là trò chơi đòi hỏi sức khỏe tốt, bền bỉ nhưng phải biết chớp thời cơ thật nhanh.

' alt="Du xuân ở Phìn Hồ - Ảnh 4" title="Du xuân ở Phìn Hồ - Ảnh 4" v:shapes="_x0000_i1026">

Các cô gái đang ném pao.

Còn "ném pao" là trò chơi nhẹ nhàng nhất. Các chàng trai cô gái tập trung thành từng dãy và ném quả pao qua lại cho người mà mình thấy thích. Vì vậy, ném pao ngoài hình thức một trò chơi nó còn là nơi thể hiện tình cảm và tình yêu đôi lứa của các chàng trai cô gái người H'Mông. Từ các cháu nhỏ cho đến cụ già đều ưa thích trò chơi này, tùy theo lứa tuổi, họ sẽ tự chọn bạn chơi với mình. Các cụ già ném pao với nhau nhẹ nhàng, các em nhỏ lại có cách chơi tinh nghịch hơn, nam nữ thanh niên có cách ném pao mạnh mẽ nhưng tình cảm. Cứ thế, từng cặp một chơi ném pao rồi dần xếp thành những hàng dài, đôi bên ném qua lại.

alt="Du xuân ở Phìn Hồ - Ảnh 5" title="Du xuân ở Phìn Hồ - Ảnh 5" v:shapes="_x0000_i1027">

Các chàng trai đang chơi tù lu.

Không giấu được niềm vui phấn khởi, ném pao là trò chơi phổ biến nhất trong ngày hội du xuân nói riêng hay tất cả các ngày hội của người H'Mông nói chung. Trong cuộc vui, nếu cô gái ưng chàng trai nào thường là họ khéo léo thể hiện tình cảm qua ánh mắt, nụ cười, còn các chàng trai ưng cô gái nào thì giữ luôn quả pao. Tài khéo léo của người ném pao là không để cho pao rơi xuống đất. Họ ném đến khi nào thấy nhắm mắt lại cũng có thể bắt được quả pao của người kia ném sang.

' alt="Du xuân ở Phìn Hồ - Ảnh 6" title="Du xuân ở Phìn Hồ - Ảnh 6" v:shapes="_x0000_i1028">

Chơi đẩy gậy.

Khi màn sương buông xuống trên khắp các sườn núi, mọi người cùng quây quần bên các đống lửa lớn. Dường như cái lạnh của buổi tối không ngăn được bà con tiếp tục cuộc vui. Họ ngồi sát lại bên nhau, thưởng thức những món ăn truyền thống và hòa mình vào tiếng khèn điệu hát, những cái nắm tay thân mật. Tham gia các trò chơi dân gian đặc sắc của đồng bào các dân tộc mới cảm nhận được những nét đẹp văn hóa độc đáo trên mảnh đất vùng cao Tây Bắc thân yêu của Tổ quốc. Với người dân Phìn Hồ, ngày hội du xuân kéo dài từ mùng 1 đến 15 tháng Giêng âm lịch, cao điểm nhất là khoảng từ mùng 6 đến 10 tháng Giêng hàng năm.