Lên Mường Khương đi chợ phiên (Mai Thúy Hằng)

Chợ nằm cách thành phố Lào Cai chừng gần 50km, ngay tại trung tâm huyện Mường Khương. Chợ phiên chỉ họp một lần mỗi tuần, vào các ngày chủ nhật. Từ sáng sớm, khi phố huyện Mường Khương vẫn chìm trong sương mù dày đặc, đã thấy tiếng người trò chuyện bán mua, lẫn trong sương sớm…

Chợ vùng cao hấp dẫn du khách bởi bức tranh sống động rực rỡ sắc màu của những bộ quần áo truyền thống. Có người từng nói “nếu muốn hiểu vùng cao, hãy đến một buổi chợ phiên”. Chợ là một bức tranh chân thực phản ánh đời sống của người dân vùng cao. Mọi sinh hoạt, các mối quan hệ, giao lưu kinh tế và văn hóa, các mối quan hệ tình cảm... tất thảy đều được khắc họa qua một buổi phiên chợ. Người dân xuống chợ, hầu như ai cũng quen biết nhau, bởi cả người mua lẫn người bán đều là người dân trong vùng, trong bản. Thế nên khác với những cuộc mua bán chóng vánh ở chợ phố thị, nơi quầy hàng của chợ vùng cao không chỉ có tiếng chào mua, hỏi giá mà xung quanh là biết bao câu chuyện tâm tình.

Bên trong dãy hàng ăn, phía cuối chợ, những chảo thắng cố bốc hơi nghi ngút cùng những bát rượu ngô đặc sản Cốc Ngù rót ra thơm lừng. Những vạt hàng xén, hàng thổ cẩm rực rỡ sắc màu. Những chị bán lù cở xếp từng chồng cao ngất giữa chợ. Người dân xuống chợ không chỉ để mua bán. Bên bát rượu ngô, bên hơi thuốc lào, họ hỏi thăm nhau chuyện ruộng nương, nhà cửa, rồi chuyện con cái, dựng vợ, gả chồng. Trai gái xuống chợ làm quen, tìm hiểu, tâm sự, tự tình.

Nét độc đáo hiếm có ở phiên chợ Mường Khương là khu chợ ngựa, và nhất là ở góc chợ chim. Chợ chim họa mi Mường Khương đã nức tiếng xa gần. Người chơi chim họa mi từ các nơi đổ về đây “săn chim” mỗi ngày phiên. Nằm ở rìa ngoài khu chợ, khu bán chim hoạ mi luôn đông đúc và sôi động. Hàng trăm người, già có, trẻ có, bỏ ra hàng giờ chăm chú, ngắm nghía từng chú chim. Chim mới bẫy được nhốt chung vào một lồng, còn lại mỗi con có một “nhà” riêng. Chợ chim Mường Khương là nơi mua, bán, trao đổi và chọi chim hoạ mi. Du khách đến đây ai cũng ghé lại rất lâu ở góc chợ độc đáo này.

Điều thú vị hơn cả là quanh trung tâm huyện, hầu như nhà nào cũng có một vài lồng chim họa mi treo trước cửa. Tiếng chim hót líu lo vang khắp phố núi buổi sớm mai, vùng cao Mường Khương cũng vì vậy mà thêm phần độc đáo, vui tươi. Đàn ông Mông ở Mường Khương thường khoe những chú chim hót hay, chọi giỏi. Chả thế mà, lên Mường Khương vào các ngày chợ, dọc nẻo đường vắt vẻo lưng chừng núi, dễ bắt gặp hình ảnh những người đàn ông xách lồng chim đi “chơi chợ”. Các chàng trai người Mông xách theo lồng chim xuống chợ còn để thể hiện tài năng với bạn tình, với người yêu. Đó là một thú chơi tao nhã, gần gũi với thiên nhiên mà bấy lâu nay đồng bào Mông ở Mường Khương vẫn thưởng thức vào mỗi phiên chợ huyện.

 Mai Thúy Hằng