Lễ hội Mợi dân tộc Mường huyện Phù Yên
Lễ hội Mơi được tổ chức vào dịp đấu xuân, khi mọi việc đồng áng đã
kết thúc (khoảng mồng 5 tết). Ý nghĩa cầu cho mọi người
khỏe mạnh, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, bản mường no ấm, đoàn kết vượt
qua khó khăn, giúp nhau xây dựng cuộc sống ngày một tốt hơn. Lễ hội Mợi
là dịp để người dân được giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm sản xuất,
làm
giàu chính đáng, nuôi dạy con cái trưởng thành và động viên nhau xây dựng bản
mường ngày một tốt hơn. Các con nuôi cám ơn thầy Mợi đã chữa bệnh cứu người
mang lại hạnh phúc cho mọi nhà bằng những cây thuốc nam gia truyền.
Lễ hội Mợi gồm: Phần lễ và phần hội được tổ chức đan xen
nhau. Phần lễ do thầy Mợi và các con hầu đảm nhiệm. Phần hội có sự hướng dẫn của
thầy Mợi và sự tham gia của các con nuôi, bà con dân bản. Lễ hội Mợi diễn ra
trong thời gian một ngày. Từ sáng sớm, thầy Mợi và các con hầu đã chuẩn bị các
mâm lễ cúng. Vào lễ, thầy Mợi dùng lời hát đang, hát ví truyền thống của người
Mường mời tổ tiên Mợi từ trên trời xuống trần gian, sau đó mời tổ tiên bên nội,
tổ tiên bên ngoại, thần thổ địa, thần sông, thần núi cùng với tổ mợi về hưởng lễ,
hương hoa, phù hộ cho con cháu, bản mường khỏe mạnh, làm ăn phát đạt. Sau khi
cúng xong Tổ Mợi, các con nuôi mang các mâm lễ đến để dâng lên tạ ơn thầy Mợi,
thầy Mợi tiếp tục làm lễ cầu cho các con nuôi của mình khỏe mạnh, gia đình hạnh
phúc, ăn nên làm ra. Cúng mời tổ mợi và cầu phúc cho các con nuôi xong, thầy Mợi
và các con hầu chuyển sang múa mợi. Các điệu múa được thể hiện trong lễ hội Mợi
bao gồm: Múa xòe, múa khăn, múa trầu, múa kiếm, múa trồng bông dệt vải …Các điệu
múa này vừa thể hiện tập quán truyền thống, vừa thể hiện các lễ nghi nông nghiệp.
Các con hầu dỗ các ống tre xuống và gõ vào nhau, thổi khèn bè tạo nền nhạc rộn
ràng cho các điệu múa. Vừa múa, bà Mợi vừa đi vòng quanh các con nuôi và bà con
dân bản, bà dùng khăn quàng vào cổ mọi người để mời bà con dân bản vào
cùng múa với thầy mợi và các con hầu. Điệu múa Mợi của người Mường vừa uyển
chuyển, nhịp nhàng, vừa mạnh mẽ, say sưa. Càng về trưa thì số lượng người múa
càng đông, tiếng nhạc càng rộn ràng. Sau thời gian nghỉ ăn trưa, buổi chiều các
điệu múa lại được tiếp tục. Bên cạnh điệu múa là các trò chơi được diễn ra: bói
hoa, ném còn, kéo co, đánh chó, đánh chuyền, đánh quay, nhảy lò cò, chơi bi,
đánh quay, chơi ô ăn quan, nhảy dây, đánh yến…Các trò chơi dân gian diễn ra hào
hứng, vui vẻ, thu hút được mọi lứa tuổi cùng tham dự.
Sau một ngày, lễ hội kết thúc bằng điệu múa trầu tiễn
tổ tiên thầy Mợi về trời. Điệu múa phải thể hiện thật dẻo, thật khéo để mong đến
ngày nay sang năm còn mời tổ mợi xuống trần gian dạy con cháu tập múa, làm
nương, làm ruộng. Sau đó, thầy Mợi tổ chức một bữa cơm đoàn kết mời các
con hầu, các con nuôi và bà con dân bản.
Lễ hội Mợi của dân tộc Mường tuy có qui mô nhỏ những mang
tính nhân văn và cộng đồng rất lớn. Thông qua lễ hội đáp ứng nhu cầu hưởng thụ
văn hóa tinh thần, văn hóa tâm linh lành mạnh của nhân dân, đồng thời giúp nhân
dân bảo tồn những giá trị văn hóa tốt đẹp, loại bỏ những phong tục tập quán lạc
hậu không còn phù hợp. Sưu tầm, nghiên cứu, giới thiệu lễ hội Mợi của dân tộc
Mường, huyện Phù Yên nhằm bảo tồn, phát huy và bổ sung vào kho tàng di sản văn
hóa Việt Nam.
Hoàng Thị Như Hoa
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét