Trang phục của người Hà Nhì ở Bát Xát, Lào Cai (Hoàng ấm)

Vũ điệu xanh” Hà Nhì.

Người dân tộc Hà Nhì ở huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai là tộc người sống gần gũi với thiên nhiên. Có lẽ vì thế mà trang phục của họ thường mang sắc xanh vùng núi rừng Tây Bắc.

Từ xưa tới nay, ngườidân tộc Hà Nhì nổi tiếng về việc chịu thương, chịu khó. Ngoài việc trồng lúa nước trên những thửa ruộng bậc thang, họ còn tự tay trồng bông, dệt vải để thêu dệt ra những bộ trang phục đặc trưng của những chàng trai, cô gái dân tộc mình.

Thông thường, một bộ trang phục của phụ nữ Hà Nhì cũng gồm đầy đủ mũ, áo, dây lưng và yếm. Nhưng điểm đáng chú ý nhất của trang phục người Hà Nhì là chiếc mũ đội đầu. Đối với phụ nữ Hà Nhì, những chiếc mũ được tết bằng đuôi ngựa chạy ngang trên trán tạo thành một đoạn tóc giả trang trí rất bắt mắt.

Còn mũ trẻ em thường có màu chàm, hình trụ thấp, mặt trên xẻ múi nhưng khá bằng phẳng và có đính nhiều đồng bạc trắng. Đồng bạc này thể hiện cho ước muốn giàu sang, no đủ và có tác dụng tránh gió độc. Mũ của bé trai có tua rua vải, màu sắc khá sặc sỡ. Mũ của trẻ gái thì diêm dúa hơn, bởi được đính thêm những dải hạt cườm đủ màu sắc. Chiếc mũ trên đầu trẻ em thể hiện con mắt mĩ thuật, tạo hình và sự phối màu dân gian đặc sắc của người Hà Nhì. Quan niệm chiếc mũ giữ hồn vía trẻ thơ, nên người Hà Nhì thể hiện sự nâng niu, yêu quý, tập trung tô vẽ bằng nhiều chất liệu, làm cho em bé trông càng ngộ nghĩnh, xinh xắn hơn.

Mũ của trẻ em Hà Nhì có đính nhiều đồng bạc trắng.

Ngoài chiếc áo cánh với gam màu chủ đạo là màu xanh của thiên nhiên mặc bên ngoài, người Hà Nhì sử dụng chiếc yếm mặc thêm bên trong và hơi lộ ra ngoài để hở những họa tiết, hoa văn riêng. Trang phục của người Hà Nhì nổi bật với những đường viền lượn cong như sóng nước và mây vờn. Những bông hoa được làm thủ công bằng bạc nổi bật lên trên nền xanh đen của bộ áo. Những chiếc khuy vải cũng được tạo hình bông hoa để liên kết mảnh yếm lại.

Người dân tộc Hà Nhì cũng rất quan tâm đến cánh tay của chiếc áo, họ tập trung thêu thêm những họa tiết đặc trưng của dân tộc mình vào đây. Theo những người phụ nữ Hà Nhì, muốn hoàn thiện bộ trang phục phụ nữ và trẻ em thường phải mất tới khoảng hơn một tháng làm thủ công, trong đó việc thêu thêm những hoa văn tại cánh tay áo mất tới cả tuần lễ.

Những tà áo đặc trưng của người Hà Nhì.

Đối với trang phục của đàn ông, quần áo của họ thường màu đen có viền cổ màu xanh, trên đầu là những chiếc khăn vấn thay cho chiếc mũ đội đầu, vừa có tác dụng che nắng và thấm mồ hôi. Cúc áo cài trước ngực tương đối đơn giản nhưng đều làm bằng bạc vì họ quan niệm bạc vừa có thể trừ tà ma lại rất đẹp để trang trí.

Người dân tộc Hà Nhì quanh năm chỉ sử dụng một kiểu trang phục duy nhất. Chính vì vậy mà bộ trang phục này thường được dùng chung cho ngày thường lẫn những dịp lễ tết, hội hè, ma chay, cưới hỏi…

Người dân tộc Hà Nhì vất vả trong cuộc sống nhưng họ không quên gìn giữ nét văn hóa đã ăn sâu vào tiềm thức của mình đó là bộ trang phục, bởi đối với họ bộ trang phục tượng trưng cho văn hóa, cho vẻ đẹp của riêng dân tộc mình.

Hoàng ấm (sưu tầm)