vanhoavietnam: Dân Tộc Dao ở tỉnh Bắc giang (Vi Đức Hồi)

Ngày mùa của người Dao Tiền

I. Số lượng, địa bàn, cư trú

Dân tộc Dao có nhiều nhóm địa phương như: Dao Quần trắng, Dao Quần chẹt, Dao Tiền, Dao Thanh Y, Lù Gang, Dao Đỏ... và có nhiều tên gọi khác: Mán, Động, Trại, Đại Bản, Tiểu Bản... Dân tộc Dao có 8.871 người phân bố chủ yếu ở các huyện Sơn Động, Lục Nam, Lục Ngạn, Yên Thế và rải rác ở Lạng Giang, Tân Yên. Tiếng nói thuộc nhóm ngôn ngữ Hmông-Dao. Các nhóm Dao đều thờ tổ tiên là Bàn Hồ.

II. Một số đặc điểm chính

Dân tộc Dao sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa nương và ruộng nước. Ngoài lúa họ còn trồng màu. Nông cụ sản xuất thô sơ nhưng kỹ thuật canh tác đã có nhiều tiến bộ. Một số nghề thủ công đã phát triển như dệt vải, rèn, mộc, làm giấy, ép dầu...

Thức ăn của người Dao chủ yếu là măng, rau, thỉnh thoảng có thịt cá. Họ nuôi nhiều lợn, gà nhưng chủ yếu dùng trong những ngày ma chay, cưới xin, lễ tết. Nhà có 3 loại khác nhau: nhà sàn, nhà nửa sàn nửa đất, nhà đất (nhà trệt).

Trang phục người Dao ở Quảng Ninh

Làm đẹp trước khi đi chợ

Đàn ông Dao để tóc dài búi sau gáy, hoặc để chỏm tóc trên đỉnh đầu. Ngày nay, hầu hết đã cắt tóc ngắn. Y phục thường gồm quần và áo ngắn, áo dài. Trang phục của phụ nữ phong phú hơn, giữ được nhiều nét trang trí hoa văn truyền thống. Phụ nữ Dao để tóc dài. Cô dâu trong ngày cưới đội mũ. Thời trước, cưới xin gồm nhiều nghi lễ phức tạp. Có hai hình thức ở rể: có thời hạn và vĩnh viễn. Ma chay phản ánh nhiều tục lệ xa xưa, ở một vài vùng có tục hoả táng cho người chết từ 12 tuổi trở lên. Người Dao có nhiều tín ngưỡng về thần linh, ma quỷ, có một số tục lệ thờ cúng phức tạp và tốn kém.

Người Dao ở Lào Cai

Thiếu nữ Dao Đại bản

Dân tộc Dao có quan hệ họ hàng chặt chẽ và thông qua tên đệm để xác định dòng họ, vai vế của người đó trong quan hệ dòng họ.

Dân tộc Dao có nền văn hoá và lịch sử lâu đời. Mặc dù cơ sở kinh tế nói chung còn thấp kém, nhưng tri thức dân gian rất phong phú, đặc biệt là y học dân tộc cổ truyền. Dân tộc Dao không có văn tự riêng mà sử dụng chữ Hán đã được Dao hoá, gọi chữ Nôm Dao.