Người Tày ở Định Hoá vẫn sinh hoạt trong
những nếp nhà sàn truyền thống. ảnh: L.S
Nhà của người Tày có 3 bếp, một bếp chính ở
khu vực sinh hoạt chính của ngôi nhà. Khói lên sẽ làm cho căn nhà vững chắc
hơn, ngô thóc giống đều buộc treo ở trên.
Trải qua nhiều thế hệ, những ngôi nhà của
người Tày ở Định Hoá (tỉnh Thái Nguyên) vẫn tự hào giữ được cách dựng nhà, kết
cấu ngôi nhà nguyên vẹn như tổ tiên để lại.
Ngày xưa phải bán cả đàn vịt 100 con mới
nhờ được người lấy cây gỗ tốt về. Mỗi nhà cần từ 10 – 12 cây cột chính, do vậy
phải chuẩn bị nhiều năm mới xong. Để đặt móng, dựng cây cột cái phải nhờ thầy
cúng báo tổ tiên, thổ địa. Lúc trước chưa có máy móc, phải cần 30 trai tráng
khoẻ mạnh mới kéo được cột lên. Vì vậy, tùy điều kiện mỗi gia đình, việc dựng
nhà có thể kéo dài nhiều tháng, nhiều năm. Nhưng quý nhất là anh em họ hàng sẽ
cùng tham gia dựng nhà. Người giúp bó củi, tấm lá cọ, người giúp ngày công
Các
cây cột ở nhà của người Tày không chôn thẳng xuống đất mà kê trên những viên
đá. Ông Hoàng cho biết, lúc tôi dựng nhà phải đi vài cây số mới tìm được một
viên đá ưng ý, buộc lên lưng trâu để mang về. Những viên đá vừa giữ thăng bằng
cho ngôi nhà, vừa phải đặt đúng hướng thầy cúng đã đặt ra.
Dựng cột xong, người Tày phải chọn ngày,
giờ để đánh nóc, làm vách, chọn hướng bếp. Bếp được kê theo hướng bàn thờ tổ
tiên. Từ vị trí bếp, các không gian khác sẽ được bố trí theo sau: Ông bà ở nơi
tôn quý, sạch sẽ nhất; bố mẹ ở chỗ nào để thuận tiện hương khói tổ tiên. Phòng
con trai sẽ được bố trí để cô dâu mới về nhà đỡ bẽn lẽn. Người Tày cũng kiêng
phụ nữ tới gần các nơi thờ tự...
Nhà của người Tày có 3 bếp, một bếp chính ở
khu vực sinh hoạt chính của ngôi nhà. Khói lên sẽ làm cho căn nhà vững chắc
hơn, ngô thóc giống đều buộc treo ở trên.
Bếp chính không bao giờ tắt lửa. Rất nhiều
nhà 5 - 7 năm chưa phải đi châm lửa, xin lửa của người khác. Những người dựng
nhà mới đều đến xin lửa những ngôi nhà này để xin cái may của dòng họ. Bếp thứ
2 là một bếp nhỏ dùng để nấu thức ăn cho gia súc. Một bếp nữa để bên ngoài cho
ông, bà sao chè, đun nước tiếp khách và sưởi lửa. Bếp phải cách xa nơi thờ tự vì
theo phong tục của người Tày, phụ nữ không bao giờ được quay lưng về hướng bàn
thờ. Do đó, bếp sẽ được làm sao cho tiện nhất, để người phụ nữ lên cầu thang
không ảnh hưởng tới sinh hoạt chung
Mông Xuân Vanh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét