SỬ THI ĐẺ ĐẤT ĐẺ NƯỚC DÂN TỘC MƯỜNG. [1] * Biên tập Huỳnh Tâm & Nguyễn Văn An.

Thuở xa xưa, khi đất còn pạc lạc, hồng hoan, xơ xác, rời rạc. Nước còn bùng nhùng, pời lời, Trời còn mung lung puổng luổng, bỗng "mưa dầm mưa dãi", nước ngập bao la núi đồi, 50 ngày nước mới rút, tự nhiên mọc lên một cây xanh có 90 cành, có một cành chọc trời, biến thành ông Thu Tha, bà Thu Thiên. Hai thần truyền lệnh làm ra đất, trời và muôn vật.
Nhưng sau đó, trời nắng dữ dội 12 năm liền làm cho xơ xác. Thần Pồng Pêu ao ước có một trận mưa lớn.

SỬ THI ĐẺ ĐẤT ĐẺ NƯỚC DÂN TỘC MƯỜNG. [2] * Biên tập Huỳnh Tâm & Nguyễn Văn An.

 XIII
TÌM CƠM, TÌM LÚA
 
Lang chưa có cơm để ăn no
Chưa có lúa để làm sang
Nhà Lang phải gọi mụ Dạ Dần
Cầm choòng đi đào củ mài
Cho nhà Lang đủ ăn
Làm nên bàn nên bữa.
*   *   *

SỬ THI ĐẺ ĐẤT ĐẺ NƯỚC DÂN TỘC MƯỜNG [3] * Biên tập Huỳnh Tâm & Nguyễn Văn An.

XV
LANG CUN CẦN LẤY VỢ
 
Chưa có vợ nằm nhà
Chưa có bà sắm cơm, trộn rượu
Chưa có người tiếp khách trong binh trong mường
Lang Cun Cần ra nằm ấp cửa sổ chái
Mắt trông ra ruộng
Ngó xuống bến nước
Thấy nàng Vạ Hai Chiếng[1]
Đứng dựa bờ giếng gội đầu

SỬ THI ĐẺ ĐẤT ĐẺ NƯỚC DÂN TỘC MƯỜNG [4] * Biên tập Huỳnh Tâm & Nguyễn Văn An.

XVI
ĐẺ TRỐNG ĐỒNG
 
Lang Cun Cần ngồi trên sập rồng
Trông xuống giữa nhà
Thấy vật đen đen giống con bò
Thấy vật có hoa giống cái sọt
Lang Cun Cần hỏi các mo mường
Đố biết đó là cái chi?
Các mo mường buông tóc lõa xõa
Kẻ thưa, người dạ:

SỬ THI ĐẺ ĐẤT ĐẺ NƯỚC DÂN TỘC MƯỜNG [5] * Biên tập Huỳnh Tâm & Nguyễn Văn An.

XVIII
TÌM CHU
 
Ba anh em nhà Lang
Đi quăng chài sông cái
Đi thả lưới sông con
Gặp đàn kiến đỏ
Kéo đi chật đường
Um tùm chật lối
Cun Tồi liền hỏi:
- "Hỡi đàn kiến kia!
Bay đi đâu đông đông
Mang cả chiêng đồng trống bạc"
Đàn kiến trả lời:

SỬ THI ĐẺ ĐẤT ĐẺ NƯỚC DÂN TỘC MƯỜNG [6] * Biên tập Huỳnh Tâm & Nguyễn Văn An.

XIX
CHẶT CHU
Được quả chu vàng
Nhà Lang bàn chuyện lấy chu
Nhà lang sắm sửa rìu to, búa lớn
Từ ông già đến con trai mười ba, mười chín
Con gái gánh chuyển cơm gạo đi theo
Khiêng rìu, khiêng dao
Vào rừng, tìm chu, tìm lụi

SỬ THI ĐẺ ĐẤT ĐẺ NƯỚC DÂN TỘC MƯỜNG [7] * Biên tập Huỳnh Tâm & Nguyễn Văn An.

XX
LÀM NHÀ CHU
 
Lang Cun Khương thịt trâu, thịt bò
Cho làm cơm, làm rượu
Để làm vía cho Cun Tồi, Cun Tàng, Lang Cun Khương
Rượu thơm cùng uống
Thịt nướng cùng ăn
Ăn xong Lang Cun Khương liền bảo:
- "Bây giờ,
Bố muốn làm nên cửa
Bố muốn sửa nên nhà
Bay phải đi mọi nơi
Tìm lấy mười ba người thợ khéo
Về đóng kiệu, đóng ngai
Đóng xà vàng, xà bạc".

SỬ THI ĐẺ ĐẤT ĐẺ NƯỚC DÂN TỘC MƯỜNG [8] * Biên tập Huỳnh Tâm & Nguyễn Văn An.

XXIII
SĂN CÁ ĐIÊN SĂN QUẠ ĐIÊN
 
Ở bãi làm thịt con moong lồ
Còn rớt thừa hai, ba tảng phổi
Đàn chó săn ăn phải
Hóa ra chó điên
Đuổi cắn người chu chương mường nước
Ai thấy cũng sợ